अन्न आणि कृषी क्षेत्रातील जनुकीय संसाधनांचे संवर्धन: CGRFA-20 बैठक
Home / Blog / अन्न आणि कृषी क्षेत्रातील जनुकीय संसाधनांचे संवर्धन: CGRFA-20 बैठक
अन्न आणि कृषी क्षेत्रासाठीच्या जनुकीय संसाधनांवरील आयोग (Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture(CGRFA-20) यांची 20 वी बैठक सध्या रोम येथे सुरू आहे.
CGRFA बद्दल माहिती
CGRFA हा जैवविविधतेच्या घटकांशी संबंधित असलेला एकमेव स्थायी आंतरशासकीय आयोग आहे, जो अन्न आणि कृषी क्षेत्रासाठी कार्य करतो. हा आयोग संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटना (FAO) अंतर्गत कार्यरत आहे.
स्थापना आणि उद्दिष्टे
-
स्थापना: 1983 मध्ये आयोग ऑन प्लांट जेनेटिक रिसोर्सेस फॉर फूड अँड अॅग्रीकल्चर" या नावाने स्थापना झाली.
-
उद्दिष्ट: अन्न आणि कृषी क्षेत्रासाठीच्या जनुकीय संसाधनांच्या शाश्वत वापर आणि संवर्धनासाठी आंतरराष्ट्रीय सहमती साध्य करणे तसेच त्यांच्या वापराबद्दल लाभांचे न्याय्य व समतोल वाटप करणे.
-
सदस्य संख्या: 179 देश (भारत यामध्ये समाविष्ट) आणि युरोपियन संघ याचे सदस्य आहेत.
-
बैठकीचे आयोजन: आयोगाची नियमित बैठक प्रत्येक दोन वर्षांनी होते.
बैठकीत सादर होणाऱ्या अहवालांचे महत्त्व
यंदाच्या बैठकीत अन्न आणि कृषी क्षेत्रासाठीच्या जनुकीय संसाधनांचे संवर्धन, हवामान बदलांमध्ये जनुकीय विविधतेची भूमिका आणि जागतिक अन्न सुरक्षेसाठी आवश्यक धोरणांवर चर्चा होणार आहे.
वनस्पती जनुकीय संसाधन अहवाल:
-
या अहवालात जागतिक पातळीवरील ट्रेंड, संवर्धनासाठीच्या प्रयत्नांबाबतची माहिती दिली जाईल.
-
बीज संवर्धन उपक्रम, आधुनिक संकरीत पद्धती आणि धोरणात्मक सुधारणा यासंबंधी आंतरराष्ट्रीय अनुभव सामायिक केला जाईल.
-
शेतकरी, आदिवासी समुदाय आणि संस्था यांच्या योगदानावर प्रकाश टाकण्यात येईल.
जागतिक वन जनुकीय संसाधन अहवाल:
-
जगभरातील वनस्पती जैवविविधतेच्या स्थितीचे मूल्यांकन करणार.
-
शाश्वत वन व्यवस्थापन आणि हवामान बदलांशी जुळवून घेण्यासाठी जनुकीय विविधतेचे महत्त्व अधोरेखित करेल.
-
वन जनुकीय संसाधनांचा मागोवा घेण्यासाठी आणि त्यांचे व्यवस्थापन सुलभ करण्यासाठी नवीन जागतिक माहिती प्रणाली प्रस्तुत केली जाईल.
आधीच्या अहवालांचा संक्षिप्त आढावा
-
पहिला वनस्पती जनुकीय संसाधन अहवाल (1996): बियाणे बँका, संशोधन सहकार्य आणि संवर्धन धोरणांची गरज अधोरेखित केली.
-
दुसरा अहवाल (2010): प्रगती दर्शवली परंतु वित्तपुरवठा आणि धोरणात्मक त्रुटींचा उल्लेख केला.
-
पहिला जागतिक वन जनुकीय संसाधन अहवाल (2014): जैवविविधतेच्या संवर्धनातील मुख्य अडचणी (उदा. जंगलतोड, हवामान बदल) दर्शवले.
CGRFA-20 च्या महत्त्वपूर्ण चर्चा आणि निष्कर्ष
या बैठकीत सहभागी देश वनस्पती आणि वन जनुकीय संसाधनांचे संवर्धन, हवामान अनुकूलनासाठी जैवविविधतेची भूमिका आणि जागतिक अन्न व वन सुरक्षा यावर चर्चा करतील. दोन महत्त्वाचे अहवाल देखील प्रसिद्ध केले जातील, जे या विषयावरची धोरणात्मक दिशा ठरवण्यात मदत करतील.
CGRFA च्या कार्याचे महत्त्व
CGRFA हा अन्न आणि कृषी क्षेत्रासाठी जैवविविधतेच्या घटकांवर लक्ष केंद्रित करणारा एकमेव स्थायी आंतरशासकीय आयोग आहे. जैवविविधता हा एक मौल्यवान स्रोत आहे, कारण विविध वनस्पती आणि त्यांचे गुणधर्म आपली अन्न सुरक्षा सुनिश्चित करतात. आयोग जैवविविधतेचा शाश्वत उपयोग, अन्न सुरक्षा आणि मानवी कल्याण यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतो.
FAO अंतर्गत कार्यरत असलेल्या या आयोगाच्या माध्यमातून जैवविविधता विषयक धोरणांवर समन्वय साधला जातो आणि त्यांची अंमलबजावणी देखील पाहिली जाते. त्यामुळे जागतिक अन्न आणि कृषी क्षेत्रासाठी CGRFA ची भूमिका अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरते.
Subscribe Our Channel