मोरिंगा
भारतीय राज्यव्यवस्था नोट्स चालू घडामोडी आंतरराष्ट्रीय संबंध (IR) महत्त्वाचे रिपोर्ट्स आणि इंडेक्सेस पर्यावरणशास्र नोटस नीतिशास्त्र नोटस SRIRAMS IAS MARATHI BLOG प्राचीन भारत इतिहास नोट्स
Home / Blog / मोरिंगा
PKM1 ही Moringa oleifera ची एक उन्नत जात असून, तिने आफ्रिकेतील देशांमध्ये – विशेषतः सेनेगाल, रवांडा आणि मादागास्करमध्ये – कुपोषणाशी लढा देण्यासाठी उपयुक्त अशा पोषणमूल्यांनी परिपूर्ण पानांमुळे जागतिक पातळीवर महत्त्वपूर्ण ठसा उमठवला आहे.
मोरिंगा म्हणजे काय?
- मोरिंगा हा पोषणमूल्यांनी परिपूर्ण पानझडी वृक्ष असून तो उत्तर भारताचा मूळ निवासी आहे.
- तो हिमालयाच्या दक्षिण पायथ्याच्या भागात आढळणारा जलद वाढणारा आणि दुष्काळप्रतिरोधक वृक्ष आहे.
- याचे वैज्ञानिक नाव Moringa oleifera आहे.
- मोरिंगाला "चमत्कारिक झाड" (Miracle Tree), "जीवनवृक्ष" (Tree of Life), आणि "आईचे दूध" (Mother’s Milk) अशा नावांनी ओळखले जाते.
- याला सामान्यतः शेवग्याचे झाड (Drumstick Tree), हॉर्सरॅडिश ट्री किंवा चमत्कारिक झाड असेही म्हटले जाते.
- या झाडाचे जवळजवळ सर्व भाग – पाने, बिया, फुले आणि शेंगा – खाद्यपदार्थ व औषध म्हणून वापरले जातात.
पोषणमूल्ये व औषधी गुणधर्म
- मोरिंगा मध्ये जीवनसत्त्वे A, B1 (थायमिन), B2 (रायबोफ्लेविन), B3 (नायसिन), आणि C भरपूर प्रमाणात असतात.
- त्यात कॅल्शियम, पोटॅशियम, लोह, आणि मॅग्नेशियमसारखी आवश्यक खनिजेही मोठ्या प्रमाणात असतात.
- हे झाड कमी चरबीचे असून, त्यात हानिकारक कोलेस्टेरॉल नसतो.
- मोरिंगामध्ये शक्तिशाली अँटीऑक्सिडंट व अँटी-इंफ्लेमेटरी (दाह-प्रतिरोधक) गुणधर्म असतात, जे यकृताचे संरक्षण, त्वचा व केसांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी मदत करतात.
- शरीरातील सूज (edema) कमी करण्यास उपयुक्त आहे.
- हृदयाचे आरोग्य सुधारणे, रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रणात ठेवणे आणि रक्तदाब कमी करण्यात मदत करते.
- मोरिंगा पचनाचे विकार, जीवाणू संसर्ग, मानसिक व स्नायूंचे विकार यावरही उपयोगी ठरते.
- काही संशोधनांनुसार, यामध्ये कर्करोगविरोधी गुणधर्म असून, दमा (asthma) आणि अ‍ॅनिमिया (anaemia) यावरही लाभदायक परिणाम होतो.
Subscribe Our Channel