अखिल भारतीय आयुर्विज्ञान संस्थेच्या (AIIMS) अलीकडील अभ्यासानुसार, उत्तर भारतातील शासकीय शाळांमधील सुमारे 41 टक्के शहरी किशोरवयीन तरुणांमध्ये फोलेट किंवा जीवनसत्त्व बी९ (Vitamin B9) ची कमतरता आढळून आली आहे, जी त्यांच्या वाढीवर व विकासावर परिणाम करत आहे.
- जीवनसत्त्व B9 ला फोलेट किंवा फोलिक अॅसिड असेही म्हणतात.
- हे पाण्यात विरघळणारे जीवनसत्त्व असून शरीरातील अनेक महत्त्वाच्या कार्यांसाठी आवश्यक असते.
फोलेटचे स्रोत:
- हिरव्या पालेभाज्या (पालक, मेथी)
- शेंगदाणे वर्गातील पदार्थ (मुग, हरभरा)
- संत्र्यांसारखी लिंबूवर्गीय फळे
- सुकामेवा, पूर्ण धान्ये आणि फोर्टिफाइड धान्यपदार्थ
आहारात फोलेटचे प्रमाण कमी असल्यास, फोलिक अॅसिडचे सप्लिमेंट्स घेता येतात.
शरीरातील कार्य:
- लाल रक्तपेशी तयार करण्यासाठी व आरोग्यदायी पेशींना वाढविण्यासाठी आवश्यक
- पेशींना संपूर्ण शरीरात प्राणवायू वाहून नेण्यासाठी मदत करते
- DNA आणि RNA या जनुकीय पदार्थांच्या निर्मिती व दुरुस्तीत सहभाग
- बालपणात मध्य मज्जासंस्थेच्या विकासासाठी आवश्यक
कमतरतेचे परिणाम:
- फोलेटची कमतरता झाल्यास मेंदूच्या कार्यक्षमतेवर परिणाम, वर्तनातील अडचणी, थकवा, वाढीचा अडथळा, शैक्षणिक कामगिरीत घट व अॅनिमिया होऊ शकतो
- अॅनिमिया म्हणजे शरीरात पुरेशी लाल रक्तपेशी नसणे, ज्यामुळे थकवा व अशक्तपणा जाणवतो
मुलींमध्ये अधिक प्रादुर्भाव:
- किशोरवयीन मुलींमध्ये फोलेटची कमतरता मुलांपेक्षा अधिक आढळते, कारण मासिक पाळी व शरीरवाढीच्या काळात अधिक पोषणाची गरज असते, तसेच आहारातील फरक.
- या कमतरतेमुळे अॅनिमिया, तंदुरुस्तीतील घट व एकाग्रतेची कमतरता निर्माण होते.
Subscribe Our Channel