आपत्ती प्रतिरोधक पायाभूत सुविधा परिषद (ICDRI 2024) व CDRI
Home / Blog / आपत्ती प्रतिरोधक पायाभूत सुविधा परिषद (ICDRI 2024) व CDRI
६ आणि ७ जून २०२४ रोजी फ्रान्सच्या नीस (Nice) शहरात "इंटरनॅशनल कॉन्फरन्स ऑन डिसास्टर रेसिलियंट इन्फ्रास्ट्रक्चर (ICDRI)" चं सातवं आवृत्ती आयोजित करण्यात आले होते. या परिषदेत जगभरातील देशांनी एकत्र येऊन आपत्तींसाठी सक्षम, सुरक्षित व टिकाऊ पायाभूत सुविधा कशा उभाराव्यात, यावर चर्चा केली.
CDRI म्हणजे काय?
- Coalition for Disaster Resilient Infrastructure (CDRI) ही एक जागतिक भागीदारी (Global Partnership) आहे. या भागीदारीचा मुख्य उद्देश म्हणजे जगभरात पायाभूत सुविधा प्रणाली (उदा. रस्ते, पुल, वीज व्यवस्था, पाणीपुरवठा इत्यादी) या हवामान बदल आणि नैसर्गिक आपत्तींसारख्या संकटांसाठी अधिक प्रतिरोधक आणि स्थायीत्वशील बनवणे.
- ही संस्था सरकार, आंतरराष्ट्रीय संस्था आणि खासगी कंपन्या यांच्यातील सहकार्याने चालते.
मुख्यालय आणि स्थापना
- CDRI चे मुख्यालय नवी दिल्ली, भारत येथे आहे.
- ही संस्था २०१९ मध्ये संयुक्त राष्ट्रांच्या हवामान कृती शिखर परिषदेत (UN Climate Action Summit) न्यूयॉर्कमध्ये जाहीर करण्यात आली होती.
सदस्यता व भागीदार
- सध्या CDRI मध्ये ४६ देश आणि ८ आंतरराष्ट्रीय संस्था सदस्य आहेत.
- यात भारत, अमेरिका, ब्रिटन, ऑस्ट्रेलिया, फ्रान्स, जर्मनी, जपान, कॅनडा आणि जागतिक बँक यांसारख्या महत्वाच्या देशांनी आर्थिक योगदान दिलं आहे.
या संस्था स्वेच्छेने आर्थिक मदत करतात; म्हणजेच कोणत्याही बंधनाशिवाय निधी दिला जातो.
CDRI चे उद्दिष्ट व भूमिका
- CDRI चा उद्देश केवळ पायाभूत सुविधा मजबूत करणे नाही, तर त्या हवामान बदल, भूकंप, पूर, चक्रीवादळ, दुष्काळ यांसारख्या संकटांना तोंड देण्यास सक्षम करण्याचा आहे.
- CDRI हे संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या "Sendai Framework for Disaster Risk Reduction" याला पाठिंबा देते. हा फ्रेमवर्क जगातील आपत्ती धोके कमी करण्यावर लक्ष केंद्रित करतो.
CDRI चे १० महत्त्वाचे कार्यक्षेत्र
- लहान द्वीपीय विकसनशील देश (SIDS): समुद्रसपाटी वाढ, वादळं यामुळे जास्त धोका असलेल्या लहान द्वीपदेशांना पायाभूत मदत.
- शहरी प्रतिकारशक्ती: शहरांमध्ये आपत्ती नियंत्रणासाठी स्मार्ट आणि सुरक्षित यंत्रणा उभारणे.
- डेटा आणि पूर्वसूचना प्रणाली: आपत्ती येण्याआधी इशारे देणाऱ्या तंत्रज्ञानाचा वापर.
- वित्त व प्रशासन: आपत्तीविरोधक पायाभूत सुविधा उभारण्यासाठी निधी आणि योग्य धोरणे.
- महत्त्वाची व सामाजिक पायाभूत रचना: उदा. रुग्णालये, शाळा, जलसंपत्ती व्यवस्था यांची सुरक्षा.
- पर्वतीय परिसंस्था: भूस्खलन व हवामान धोक्यांपासून पर्वतराज्यांना संरक्षण देणे.
- आफ्रिका-केंद्रित प्रकल्प: आफ्रिकेतील देशांमध्ये विशेष प्रकल्प राबवणे.
- मोठ्या कार्यक्रमांसाठी प्रतिकारशक्ती: खेळांचे महाकाय स्पर्धा किंवा उत्सव यांच्यासाठी आपत्ती प्रतिबंधात्मक उपाय.
- संशोधन व नवप्रवर्तन: नवीन कल्पना, तंत्रज्ञान आणि पद्धती विकसित करणे.
- क्षमता विकास व प्रशिक्षण: लोक, संस्था आणि सरकार यांना आपत्ती व्यवस्थापनाबाबत प्रशिक्षित करणे.
CDRI चे प्रशासकीय व्यवस्थापन
- गव्हर्निंग कौन्सिल (Governing Council): सर्व सदस्यांचा समूह; वर्षातून एकदा बैठक होते.
- कार्यकारी समिती (Executive Committee): धोरणे व कार्यक्रम यांची अंमलबजावणी; वर्षातून दोनदा बैठक.
- सचिवालय: महासंचालकाच्या नेतृत्वाखालील टीम; रोजच्या कामकाजाची जबाबदारी.
निष्कर्ष
CDRI ही संस्था जागतिक स्तरावर हवामान बदल आणि आपत्ती धोके लक्षात घेता, भविष्यातील पायाभूत विकासाला अधिक सुरक्षित, पर्यावरणस्नेही आणि दीर्घकाळ टिकणारा बनवण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. ICDRI परिषदेद्वारे अशा सहकार्याची व्याप्ती वाढवण्याचा प्रयत्न सातत्याने केला जात आहे.
Subscribe Our Channel